İhlas Holding, Kırgızistan’da Hidroelektrik Projeleri İçin İmza Attı

İhlas Holdingin stratejik iştiraki Orta Asya Investment Holding, Kırgızistan Enerji Bakanlığı ile Orta Asya’nın enerji haritasını kökten değiştirecek iki büyük hidroelektrik enerji projesi için 20 yıllık işletme dönemi ve devlet alım garantisi içeren nihai sözleşmelere imza attı. Türkiye Cumhuriyeti ve Kırgız Cumhuriyeti’nin destek verdiği projelerin 6 yıl içinde üretime geçirilmesi hedefleniyor. Kazarman ve Kokomeren HES projeleri, toplam 2,217 MW kurulu güç ve yıllık 8 milyar kWh üretim kapasitesiyle Orta Asya’nın en büyük yenilenebilir enerji girişimleri arasında.

Orta Asya’nın En Büyük Yatırımları Arasında

Kazarman ve Kokomeren HES projeleri tamamlandığında, ülkenin elektrik üretimi mevcut kapasitesinin yarısından fazlasına denk gelecek şekilde artacak. HES’lerden gelecek 8 milyar kWh ilave üretim, Kırgızistan’ı enerji ihracatçısına dönüştürecek.

Avrupa’ya Uzanan Enerji Köprüsü

Geçtiğimiz yıl Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi’nde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov’un huzurunda temelleri atılan bu projeler; Zengezur Koridoru, Orta Koridor ve Kuşak-Yol Girişimi gibi geniş ölçekli jeopolitik vizyonların enerji ayağını oluşturuyor. Türkiye ve Kırgızistan hükümetlerinin güçlü desteğiyle şekillenen projeler, Orta Asya’daki enerji bağımsızlığını güçlendirerek, enerji ticaretinde yeni köprüler kuracak ve bölgeyi Çin, Pakistan, Kazakistan ve Avrupa arasında kritik bir enerji koridoruna dönüştürecek.

Kırgızistan Enerji Bakanı İbraev: “Yeni Bir Dönem Başlıyor”

İmza töreninde konuşan Kırgızistan Enerji Bakanı Taalaibek İbraev, Orta Asya Investment Holdingin yatırım süreçlerini şeffaf ve uluslararası standartlara uygun şekilde yürütmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Geçmişte ülke genelinde ciddi enerji sıkıntısı yaşandığını, bu zorlu sürecin Cumhurbaşkanı Caparov dönemindeki reform ve yatırımlar sayesinde aşıldığını söyleyen Kırgız Bakan, yeni projelerle ülkede bambaşka bir sürecin başlayacağını vurguladı.

Yönetim Kurulu Başkanı Ören: “Yalnızca santral değil, vizyon kuruyoruz”

İhlas Holding ve Orta Asya Investment Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Mücahid Ören, imza töreninde yaptığı konuşmada Türkiye’nin enerji dönüşüm sürecinden edinilen tecrübeleri paylaşarak şunları kaydetti: “Elektrik dağıtım konusunda 90’lı yıllarda biz de ihaleye girdik. Büyük bir bölgenin ihalesini kazandık. Sonra hükümet devrildi ve proje yarıda kaldı. O günlerde elektrikteki kayıp oranları yüzde 50’lerin üzerindeydi. Sonra dağıtım işleri özelleştirildi. Yüksek enerji hatları yenilendi, altyapı tekrar kuruldu ve şu anda kayıp oranı çok düşük seviyelerde. Dolayısıyla bu tecrübelerden öğrendiklerimizle sadece proje yapmak değil; güçlü, sürdürülebilir ve örnek bir altyapı inşa etmeyi hedefliyoruz. İhlas Holding olarak, yatırım yaptığımız her coğrafyada değer üretmeye, uzun vadeli katkı sağlamaya kararlıyız.”

Türk Dünyası’nın Ekonomik Bağları Daha da Güçleniyor

Türkiye’nin Bişkek Büyükelçisi Dr. Mekin Mustafa Kemal Ökem, imza töreni için Kırgızistan’da bulunan Ahmet Mücahid Ören’i, Orta Asya Investment Holding merkezinde ziyaret ederek projelerin son durumuyla ilgili bilgi aldı. Bölge için kritik öneme sahip yatırımlara her türlü desteği vereceklerini ileten Öktem, Türkiye’nin, Türk Devletleri Teşkilatı çatısı altında Kırgızistan’a ilgisinin artarak devam edeceğini vurguladı.

Güçlü Yatırım, Güçlü Sosyal Etki

Orta Asya Investment Holding, Bişkek’te imzalanan protokol kapsamında önümüzdeki beş yıl boyunca Kırgızistan’da kapsamlı sosyal sorumluluk projeleri yürütecek. Bu kapsamda Kırgızistan’da yetim çocuklara yardım, ücretsiz elektrik desteği, enerji akademisi kurulumu ve kamuya teknik destek gibi sosyal projeler de hayata geçirilecek. Bununla birlikte Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Mücahid Ören ve eşi Aslıhan Ören, yeni doğan ünitesi bağışında bulunacak.

Yapılan Anlaşmanın Detayları

İhlas Holding, atılan imzalar sonrası KAP’a yaptığı açıklamada şöyle detay verdi; Orta Asya Yatırım Holding, Orta Asya bölgesindeki enerji yatırımlarına yönelik uzun vadeli büyüme stratejileri doğrultusunda, Kırgızistan Cumhuriyeti ile toplamda yaklaşık 2.217 MW kurulu güce sahip altı adet hidroelektrik santrali kapsayan iki ayrı Yatırım Sözleşmesi imzalamıştır. Bu yatırımlar, ilgili ülke makamları tarafından “Ulusal Yatırım Projesi” olarak kabul edilmekte olup, çeşitli teşvik ve garantiler içermektedir.

Kazarman Hidroelektrik Projeleri (Jalal-Abad Bölgesi)

Daha önce 05/11/2024 tarihinde bir çerçeve anlaşması imzalanan Kazarman Hidroelektrik Projesi kapsamında, İştirak ile Kırgızistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu (Enerji Bakanlığı aracılığıyla) arasında, toplam kurulu gücü yaklaşık 912 MW olan üç hidroelektrik santralin (“Alabuga HES” – 600 MW, “Karabulun HES-1” – 149 MW, “Karabulun HES-2” – 163 MW) projelendirilmesi, finansmanı, inşası ve 20 yıl süreyle işletilmesini kapsayan bir Yatırım Sözleşmesi imzalandı.

Toplam yatırım tutarı yaklaşık 3 milyar ABD Doları olarak öngörülmekte olup, nihai tutar fizibilite çalışmalarının ardından netleşecek.

Bu sözleşme kapsamında:

•  Orta Asya Investment Holding; mühendislik, inşaat ve işletme faaliyetlerini üstlenecek. İnşaat süresi fizibilite çalışmasının onayından itibaren 6 sene olarak öngörülmekte.

•  Bu Yatırım Sözleşmesi, son santralin devreye alındığı tarihten itibaren 20 yıl süreyle geçerli olacak. Üretilen elektrik, 20 yıl boyunca Kırgızistan devleti garantisi altında JSC “National Electric Grid of Kyrgyzstan” tarafından satın alınacak (PPA).

•  Proje, 5 yıl süreyle gümrük vergisi, ithal KDV ve gelir vergisi muafiyetlerinden yararlanacak.

•  Proje sonunda tüm tesisler ve fikri mülkiyet devlete bedelsiz olarak devredilecek.

•  Taraflar arasında tarifelerin piyasa koşullarına göre yeniden müzakere edilebileceği ve NESK’in yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda devlet garantilerinin devreye gireceği yönünde hükümler bulunmakta.

•  Sözleşmeye ilişkin tüm uyuşmazlıklar, Singapur Uluslararası Tahkim Merkezi (SIAC) nezdinde ve Kırgızistan hukuku uyarınca çözümlenecek.

Kokomeren Hidroelektrik Projeleri (Çuy ve Narın Bölgeleri)

Orta Asya Investment Holding ile Kırgızistan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu (Enerji Bakanlığı aracılığıyla) arasında, toplam kurulu gücü yaklaşık 1.305 MW olan üç hidroelektrik santralin (“Karakol HES” – 33 MW, “Kokomeren HES-1” – 360 MW, “Kokomeren HES-2” – 912 MW) projelendirilmesi, finansmanı, inşası ve 20 yıl süreyle işletilmesini kapsayan ikinci bir Yatırım Sözleşmesi imzalandı.

Bu proje için öngörülen toplam yatırım tutarı yaklaşık 3,265 milyar ABD Doları olup, fizibilite çalışmalarına göre netleşecek.

Sözleşme kapsamında:

•  Orta Asya Investment Holding; tüm mühendislik, inşaat ve işletme faaliyetlerini üstlenecek. İnşaat süresi fizibilite çalışmasının onayından itibaren 6 sene olarak öngörülmekte.

•  Bu Yatırım Sözleşmesi, son santralin devreye alındığı tarihten itibaren 20 yıl süreyle geçerli olacak. Üretilen elektrik, 20 yıl boyunca JSC “National Electric Grid of Kyrgyzstan” tarafından alım garantisi ile satın alınacak.

•  Proje, 5 yıl süreyle gelir vergisi, ithal KDV ve gümrük vergisi muafiyetlerinden faydalanacak.

•  Tüm altyapı, yazılım, kontrol sistemleri ve fikri mülkiyet unsurları proje sonunda bedelsiz olarak devlete devredilecek.

•  Tarife belirlemesi fizibilite ve finansman şartlarına göre müzakere edilecektir; NESK’in yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde devlet garantisi ve/veya elektrik ihracat hakkı devreye girecek.

Her iki proje kapsamında toplam 2.217 MW kurulu güce sahip altı hidroelektrik santral planlanmakta olup, öngörülen toplam yatırım tutarı yaklaşık 6,265 milyar ABD Doları düzeyinde. Yatırımların nihai büyüklüğü, devam eden fizibilite ve teknik çalışmalar sonucunda kesinleşecek.

Orta Asya Investment Holding, santrallerin bulunduğu bölgelerdeki yerel yönetimlere üretilecek elektriğin %1’ini ücretsiz tahsis etmeyi ve sosyal projelerde yer almayı taahhüt ediyor.

•  Söz konusu projeler, iki ayrı nehir ve havzada konumlanan iki farklı hidroelektrik santral grubu (cascades) olarak yapılandırılmış olup, bu coğrafi ve hidrolojik çeşitlilik sayesinde operasyonel sürdürülebilirliğin desteklenmesi hedefleniyor.

•  Bu yatırımlar, Orta Asya Investment Holding’in Orta Asya bölgesindeki enerji üretim kapasitesini artırma hedefiyle uyumlu olup, bölgesel ve küresel ölçekte enerji portföyünü çeşitlendirme ve büyütme stratejileri kapsamında stratejik önem taşıyor.

•  İmzalanan anlaşmalar tahtında, yatırımcı mülkiyet hakları, teknolojik altyapı ve yazılımları dahil olmak üzere, kamulaştırmaya karşı devlet güvencesi altında.