Rusya ve Özbekistan Küçük Bir Nükleer Santral İnşasına İlişkin Anlaşma İmzaladı

Anlaşma, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Özbekistan ziyareti sırasında imzalandı.

Rusya Devlet Başkanı’nın Özbekistan’a gerçekleştirdiği resmi ziyaret sırasında, iki ülke arasında Rusya ve Özbekistan devlet başkanlarının katılımıyla protokol imzalandı. Protokol, Özbekistan’da bir nükleer enerji santralinin inşasında işbirliğine ilişkin Hükümetlerarası Anlaşma’yı değiştirerek, işbirliğini Özbekistan’da bir Rus projesine dayalı küçük bir nükleer enerji santralinin inşasını da kapsayacak şekilde genişletti.

Proje, Özbekistan’ın Jizzakh bölgesinde Rus tasarımına dayalı, toplam 330 MW kapasiteli (her biri 55 MW kapasiteli altı reaktör) küçük bir nükleer enerji santralinin inşasını içeriyor. ROSATOM, tesisin inşaatının ana yüklenicisi olacak ve yerel şirketler de inşaat sürecine dahil olacak.

Bu Yaz İnşaatı Başlıyor

Rosatom Genel Müdürü Alexey Likhachev imza hakkında: “ROSATOM, küçük bir nükleer enerji santralinin inşasına yönelik ilk ihracat sözleşmesini imzalayarak nükleer enerjide tartışmasız küresel liderliğini teyit etti. Bu sadece bir ön anlaşma değil; bu yaz inşaata başlıyoruz” diye yorum yaptı.

Uzatom Direktörü Azim Akhmedkhadjaev: “Öngörülere göre Özbekistan’ın enerji kaynaklarına olan talebi 2050 yılına kadar neredeyse iki katına çıkacak. Enerji sisteminin istikrarlı işleyişi ve ekonomik kalkınma için ülkemizin yenilenebilir enerji kaynaklarının yanı sıra baz yük güç kaynağına da sahip olması gerektiği ortadadır. Hem büyük kapasiteli enerji santrallerinde hem de küçük modüler reaktörlerde yeni nükleer projelere olan ilginin küresel ölçekte arttığına tanık oluyoruz. Rosatom ile iş birliğini genişletmenin enerji sektörümüzü ileri nükleer enerji teknolojileriyle güçlendireceğine inanıyoruz” dedi.

Seçilen saha halihazırda uygunluk ve güvenlik açısından araştırılmış ve onaylanmış; bu da projenin uygulama zaman çizelgesini önemli ölçüde kısaltacak. Sahadaki inşaat çalışmaları bu yaz başlayacak.

SNPP Projesi

Jizzakh bölgesindeki SNPP projesi, karada konuşlandırma için yenilikçi deniz teknolojisinin bir uyarlaması olan en son Rus teknolojisi olan RITM-200N reaktörüne dayanacak. Isıl güç kapasitesi 190 MW, elektrik gücü 55 MW olup, kullanım ömrü 60 yıla kadar olacak. RITM-200N reaktörünün temelini oluşturan RITM-200 serisi reaktörler, modern Rus buz kırıcılarında zorlu Arktik koşullarda test edildi. 2012 yılından bu yana, evrensel nükleer buz kırıcılar “Arktika”, “Sibir”, “Ural”, “Yakutia” ve “Chukotka” için on adet RITM-200 reaktörü üretildi. İlk üçü halihazırda Batı Arktik bölgesindeki gemilere başarıyla eşlik ederek faaliyet gösteriyor.

RITM-200N reaktörünü temel alan küçük nükleer enerji santrali, Yakutia’nın Ust-Kuyga köyünde halihazırda inşaat halinde. İlk güç ünitesinin 2027 yılında devreye alınması ve diğer kısımlarında 2028 yılında devreye alınması bekleniyor. Tesis, Kyuchus, Deputatskoye ve Tirekhtyakh yataklarının geliştirilmesi de dahil olmak üzere sanayi kuruluşlarına elektrik sağlayacak.

RITM-200N reaktörünü temel alan küçük nükleer enerji santrali, çok seviyeli sistemler ve muhafaza bariyerleri aracılığıyla yüksek ekonomik verimlilik ve en yüksek düzeyde güvenlik sağlayan tam entegre bir tasarıma sahip. Aktif (güç kaynakları gerektiren) ve pasif (güç kaynakları olmadan çalışan) güvenlik sistemlerinin kombinasyonu maksimum güvenliği sağlar. Bu sistemler kaza olasılığını engellemekte ve tesisin tasarımındaki çok seviyeli bariyerler radyoaktif maddelerin çevreye salınmasını engellemektedir.

Küçük nükleer santraller, kompakt olmaları nedeniyle büyük kapasiteli nükleer santrallere göre inşaat sürelerinin daha kısa olması ve ülke ihtiyaçlarına göre kapasite artırımı potansiyeli başta olmak üzere birçok avantaj sunmakta. Şu anda, SNPP’ler küresel nükleer enerjinin gelecekteki gelişiminde açık bir eğilimdir. UAEA’ya göre dünya çapında çeşitli gelişim aşamalarında olan yaklaşık 50 küçük modüler reaktör projesi ve konsepti var. Bununla birlikte, yalnızca Rusya’nın küçük nükleer enerji santralleri inşa etme konusunda pratik deneyimi var: Rusya, dünyada Çukotka Özerk Okrugu’ndaki uzak Pevek kentindeki tüketicilere enerji sağlayan yüzen nükleer enerji santrali “Akademik Lomonosov”u işletmeye alan ilk ülke oldu. Rosatom, pazarda entegre düzende SNPP’ler sunan tek şirkettir.