İnşaat Tedarik Dergisi

İnşaat – Yatırım – Proje – Ulaştırma – Mimarlık – Enerji – Maden – Şantiye

Enerjide Milli Yatırım Hamlesi

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, milli enerji teknolojilerinin geliştirilmesi adına önemli Ar-Ge faaliyetleri yapıldığını belirterek, “Yerli ve milli jeneratör üretiminde artık seri üretime geçiyoruz.” dedi. Bakan Dönmez, Elektrik Üretim AŞ’nin düzenlediği “Hedef 2053: Termik Santrallerin Geleceği Çalıştayı”nda yaptığı konuşmada, geçen yıl meteorolojik dengesizlikler ve enerji piyasalarındaki sert dalgalanmaların fosil yakıtlara talebi artırdığına işaret etti.

Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve nükleer enerji yatırımlarının yanı sıra mevcut santrallerin daha az emisyonla üretim yapması için gereken temiz enerji yatırımlarının devam ettiğini anlatan Dönmez sözlerine şöyle devam etti : “Dışa bağımlılığın azaltılması açısından yerli kaynaklar kritik öneme sahip. Yerli kaynaklarla üretim yapan santrallerimiz bizim adeta güvenlik sigortamız. Jeopolitik gerilimlerin sürekli arttığı, ekonomik çalkantıların sürdüğü bir ortamda kendi öz kaynaklarımızı daha fazla kullanmak zorundayız. Termik santrallere bakış açımız da enerji arz güvenliğiyle yakından alakalı.” değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Dönmez, yerli kömür santrallerine filtre takılmasını öngören kanunun kabul edilmesinin ardından, gerekli izleme ve takip için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığıyla birlikte hareket ettiklerini anımsatarak, “Bu süreçte belirlenen 13 termik santralimize gerekli çevre yatırımlarını yapmaları için süre tanıdık. Bugün geldiğimiz noktada söz konusu santrallerin üniteleri ve bacaları mevzuatta belirlenen şartlara uygun hale getirildi. Çayırhan’da yürütülen Kömür Gazlaştırma ve Hidrojen Üretimi Ar-Ge’si temiz kömür teknolojilerinin geliştirilmesi adına güzel bir örnek. Orta Doğu Teknik Üniversitesi ile iş birliği yaparak 10 megavat Termal Isı Girdili Kömür Gazlaştırma Tesisi Yapımı için proje çalışmalarına başladık. Tesis dört farklı prosesten oluşacak.” diye konuştu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez

“Yakında ilk yerli türbin üretimine geçeceğiz”

Yerli ve milli enerji teknolojilerinin geliştirilmesi adına EÜAŞ’ın önemli Ar-Ge faaliyetleri yaptığına dikkati çeken Dönmez, şunları kaydetti: “Türkiye’nin ilk yerli ve milli jeneratör üretiminin müjdesini daha önce kamuoyuyla paylaşmıştık. Bugün bu konuda bir müjde daha paylaşmak istiyoruz. Yerli ve milli jeneratör üretiminde artık seri üretime geçiyoruz. Elektrik üretiminin diğer iki önemli aksamı türbin ve kontrol sistemlerinin yerlileştirilmesinde de önemli bir mesafe kat ettik. Türbin tasarımlarımızı bitirdik. Yakında ilk yerli türbin üretimine geçeceğiz. İlk yerli türbinimizi ve seri üretimden çıkaracağımız ilk yerli jeneratörümüzü Sakarya Nehri üzerinde bulunan Hasan Polatkan Hidroelektrik Santralimizde kullanacağız. Santrallerimizin kontrol sistemlerini Elektrik Otomasyon Sistemi adını verdiğimiz EOS projesiyle yerlileştirmiştik. 2022 içerisinde inşallah 20 santralimizde uygulamasını gerçekleştireceğiz. Hasan Polatkan HES de bunlardan biri olacak. Şu ana kadar 8 santralimizdeki uygulamayı tamamladık. Kalan 12 santralimize de inşallah yıl sonuna kadar otomasyon sistemlerini yerleştirmiş olacağız.” dedi.

Dönmez, maden alanında doğanın döngüsünü bozmadan, sorumlu bir üretim anlayışıyla adım attıklarını belirterek, “Madenler de bizim, çevre de. Bu kapsamda başlattığımız ‘Bir Enerji Bir Nefes’ projemizle son 5 yılda 2,7 milyon fidanı toprakla buluşturduk. Ancak ağaçlandırma işine sadece ağaç dikelim, alan yeşillensin gözüyle bakmıyoruz. İşletme sonrası maden sahalarımızı tarımsal üretime kazandırıyoruz. Zeytin, üzüm, kayısı, badem, ceviz ya da aromatik bitkiler gibi gelir getiren ürünlerle rehabilite edilen alanları yeniden üretime açıyoruz. Bizim bütün gayretimiz yerli kaynaklarımızı milletimizin hizmetine sunmak.” ifadelerini kullandı.

Çalıştayda konuşan EÜAŞ Genel Müdürü Dr. İzzet Alagöz gerçekleştirilen çalıştayın önemine değinerek “Burada bazı katılımcıların uğruna hayatlarını verdikleri çalışmalar konuşulacak. Çalıştayın enerji sektörüne ciddi faydalar sağlayacağına inanıyorum” dedi. Karbon emisyonunu düşürme konusundaki çalışmalara değinen Alagöz, “Bugünkü en önemli konulardan biri de bu. Emisyonları nasıl daha da düşürebiliriz, bunu konuşacağız. EÜAŞ olarak 14 üniversite ile birlikte enerji sektörünün ihtiyaçları üzerine çalışmalar yapıyoruz. Hem teknolojiler geliştiriyor hem de insan yetiştiriyoruz” diye konuştu.

Emisyon Değeri Sıfır Olan Santraller Üretebileceğiz

“Bacasız Termik Santral” konusundaki çalışmalara değinen Genel Müdür Alagöz, “Yurtdışında kalori değeri yüksek kömür santraller için uygulanmakta olan bu projeyi EÜAŞ olarak biz kendi kömür yapımıza uygun santraller için uyarladık. Artık emisyon değeri sıfır olan termik santraller üretebileceğiz. Biz sadece elektrik üretmiyor aynı zamanda teknolojik olarak da ülkenin gelişimine katkıda bulunuyoruz. Bu çalıştayla da yapmış olduğumuz çalışmaları taçlandırmak istiyoruz.” şeklinde konuştu.

Jeneratör Fabrikası Açıyoruz

EÜAŞ’ın Kamu adına devletin santrallerini yönettiğini ifade eden Genel Müdür Alagöz, şöyle devam etti: “Şu an 62 santral işletiyoruz. Elektrik üretimi ana hedefimiz. Ülkenin enerji tüketiminin önemli bir bölümünü biz üretiyoruz. Sadece elektrik üretmiyoruz, aynı zamanda yerli üretim konusunda ülkenin kapasitesini artırmaya çalışıyoruz. Yerli türbinin tasarımını tamamladık ve bu yıl sonunda sahaya iniyor. Jeneratör konusunda da şu an kendi ürettiğimiz 4. jeneratörü üretiyoruz. Hatta sadece üretmiyoruz bu jeneratörlerde yüzde 20’lik verimlilik artışı da sağladık. Bu yıl sonuna doğru jeneratör fabrikasını da açıp daha seri şekilde jeneratör üreteceğiz. Yerli imkanlarla geliştirdiğimiz santral kontrol ve otomasyon sistemleri noktasında da bugün 20. santralimizde kurulum yapıyoruz.” dedi.

7 Bin 960 Megavatlık Güneş Paneli Üretimiyle Avrupa’da Birinci, Dünyada Dördüncü Sıradayız

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, kaynağın yerli, teknolojinin ithal olduğu yerde enerji bağımsızlığının olamayacağını belirterek, “Güneş enerjisinde yüzde 75, rüzgar ve biyokütle enerjisinde yüzde 65, jeotermal enerjide ise yüzde 55 oranında yerli teknoloji üretimine sahibiz.” dedi.

Kocaeli’nin Gebze ilçesindeki Bilişim Vadisi’nde düzenlenen MMG-EURITECH Avrasya Ar-Ge, İnovasyon & Teknoloji Zirve ve Sergisi’ne katılan Bakan Dönmez, burada yaptığı konuşmada hem sektör temsilcileri hem de üniversiteli gençleri bir arada görmenin kendilerini mutlu ettiğini dile getirdi.

Bu tür organizasyonların nitelikli insan kaynağının planlanması ve karşılanması adına önemli fırsatlar sunduğuna değinen Dönmez, kalıpların dışında olmayı gerektiren Ar-Ge’nin hem kendi sınırlarını hem de başkalarının sınırlarını zorlamak olduğunu anlattı.

Bakan Dönmez, Ar-Ge’nin insana verdiği haz ve cesarete ilişkin örnekler vererek, “Edison’un elektriği bininci denemesinde bulduğu söylenir. Elektriği bulduktan sonra demiş ki ‘Ben 999 defa bu işin nasıl olmayacağını tecrübe ettim’. Asla bırakmamış. Pes etmemiş. Tamam, buraya kadar dememiş. Hata yapmaktan çekinmemiş. Israrla ve sabırla fikrinin peşinden gitmiş.” diye konuştu.

“Ar-Ge sizi diğerlerinden ayıran en önemli unsur”

Ar-Ge çalışmalarının ilk dönemlere göre daha kurumsal niteliğe büründüğüne dikkati çeken Dönmez, “Şirketlerimiz Ar-Ge’nin kendilerine neler katacağını, işlerine nasıl bir katma değer sağlayacağını anladı. En önemlisi de Ar-Ge’ye harcanan paraların lüzumsuz ve israf olmaktan ziyade artık gereklilik, zorunluluk olduğu anlaşıldı çünkü Ar-Ge sizi diğerlerinden ayıran en önemli unsur.” değerlendirmesinde bulundu.

Dönmez, enerji sektöründe ise anlatılacak çok özgün ve yeni bir hikayenin olduğuna işaret ederek şunları kaydetti: “Yenilenebilir enerji son dönemde enerji teknolojilerinin yerlileştirilmesi adına en fazla adım attığımız sektörlerden biri oldu. Bugün güneş enerjisinde yüzde 75, rüzgar ve biyokütle enerjisinde yüzde 65, jeotermal enerjide ise yüzde 55 oranında yerli teknoloji üretimine sahibiz. Avrupa ve Orta Doğu’nun ilk ve tek entegre güneş fabrikası bugün Türkiye’de tam kapasite faaliyet gösteriyor. Organize sanayi bölgelerimizde son yıllarda güneş enerjisi paneli ve ekipmanlarını üreten fabrikalarımızın sayısı çoğalıyor. Bugün, 7 bin 960 megavatlık güneş paneli üretimiyle Avrupa’da birinci, dünyada dördüncü sıradayız. Hedefimiz inşallah dünyada ilk üçe girmek. Sektörümüzün altyapısı, dinamizmi buna müsait. İnşallah bu hedefimize de en kısa sürede ulaşacağız.”

Güneş enerjisinde sadece teknoloji üretimi gerçekleştirmediklerini aktaran Dönmez, birçok şirketin yurt dışına güneş enerjisi yatırımlarıyla ilgili danışmanlık hizmeti verdiğini anımsattı.

Bakan Dönmez, bu gelişmelerin 8 yıl gibi kısa sürede gerçekleştiğini dile getirerek, “Bir diğer alanımız da rüzgar enerjisi. Rüzgar enerjisi güneş enerjisine göre daha sofistike, daha komplike bir teknolojiyi içeriyor. Rüzgar enerjisinin kritik parçaları olan rotor kanadı, türbin kulesi, bağlantı elemanları ve jeneratör parçaları gibi pek çok ekipman bugün yerli imkanlarla üretiliyor. Firmalarımız üretimlerinin önemli bir kısmını yurt dışına ihraç ediyor. Güneş ve rüzgar enerjisi teknolojilerini üreten bazı sanayicilerimiz bu sene için siparişlerini kapatmışlar. Şimdi üretim kapasitelerini artırmak için büyük çaba gösteriyorlar.” şeklinde konuştu.

Jeotermal ve biyokütlede yerli teknoloji üretimi sayesinde bu tür yatırımların daha fizibıl hale geldiğine işaret eden Dönmez, jeotermal enerji üretimi için gereken gaz türbinini oluşturan egzoz, yağlama, bazı kontrol sistemleri, buhar enjektörü, jeneratör ve güç elektroniği aksamının Türkiye’de üretildiğini bildirdi.

“Madencilikte teknolojinin yerlileştirilmesi en büyük hedeflerimizden”

Bakan Dönmez, yenilenebilir enerjide en büyük yükü çeken HES’lerde de çok önemli Ar-Ge projelerine imza attıklarını vurgulayarak, “HES’lerdeki elektrik üretiminin en kritik ve en teknolojik parçaları olan jeneratör, türbin ve otomasyon sistemini artık yerli ve milli imkanlarla üretiyoruz. Hatta seri üretim aşamasına geldik. İnşallah yakın zamanda Ankara’da bulunan Hasan Polatkan HES’e kuracağımız yerli otomasyon sistemi, jeneratör ve türbinle sadece kaynağın değil, teknolojinin de bize ait olduğu yeni dönemin kapılarını aralayacağız. Gittiğimiz her yerde bir motto halinde şu hususun altını hep çiziyorum; kaynak bizimse teknoloji de bizim olmalı. Kaynağın yerli, teknolojinin ithal olduğu yerde enerji bağımsızlığından söz edemeyiz.” ifadesini kullandı.

“Sadece enerji alanında değil madencilikte de teknolojinin yerlileştirilmesi en büyük hedeflerimizden biri.” diyen Dönmez, şöyle devam etti: “Yaklaşık 4 yıl önce yeni bir madencilik stratejisi hazırladık. Stratejimizin özüne de katma değerli uç ürün üretimini koyduk. Dedik ki madenlerimizi sadece ham madde olarak ihraç etmeyeceğiz. Burada işleyeceğiz, ara ürün, uç ürün haline getireceğiz, ondan sonra ihraç edeceğiz. Bir madeni ham madde olarak ihraç ederseniz 1, uç ürün olarak ihraç ederseniz 24 kat kazanıyorsunuz. Bunun için gereken tek bir şey var. O da gerekli teknolojik altyapıyı kurmak. Son zamanlarda maden ihalelerimize uç ürün odaklı tesis kurma şartıyla çıkıyoruz. Yani yatırımcıya diyoruz ki sahayı al, madeni çıkar, daha sonra çıkardığın bu madeni kuracağın tesiste işle. Uç ürün haline getir ve o şekilde ihraç et. Bugüne kadar uç ürün odaklı altın, gümüş, demir-pelet, bakır, alüminyum, çinko gibi entegre izabe tesislerini devreye aldık. Uç ürün odaklı en önemli tesislerimizden biri bor karbür tesisimizi de inşallah bu yılın sonunda devreye alacağız. Bor karbür özellikle savunma sanayimiz için son derece kritik madde. Daha önce bunun tamamını ithal ediyorduk, artık önümüzdeki yıldan itibaren iç piyasadaki talebi karşılayacak üretim kapasitesini devreye almış olacağız.”

“Türkiye’nin lityum ihtiyacının yarısını karşılayacak”

Dönmez, yıl sonunda borla ilgili de dört yeni tesisin temelini atacaklarını ifade ederek, “Bunlardan biri ferrobor tesisimiz, diğeri nadir toprak elementleri tesisimiz, diğer ikisi de lityum tesisimiz olacak inşallah. Eskişehir Kırka’da sıvı bor atıklarından ürettiğimiz lityum karbonat bütün testleri başarıyla geçti. Pilot tesiste üretim optimizasyonunu yaptık. İnşallah yıllık 600 ton üretim yapacak iki yeni fabrikamızın temelini bu yıl içerisinde atmayı planlıyoruz. Burada yapacağımız üretim, Türkiye’nin lityum ihtiyacının yarısını karşılayacak.” dedi.

Bakanlık bünyesinde yürütülen teknoloji geliştirme ve Ar-Ge faaliyetlerini Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) adı altında tek çatıda topladıklarını anımsatan Dönmez, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Burada temiz enerji, nükleer ve tabii kaynaklara yönelik çalışmalar etkin bir şekilde yürütülüyor. Bugüne kadar hidrojen teknolojilerinin geliştirilmesi, nükleer pil, yerli araştırma reaktörü, nükleer tıp, nadir toprak elementlerinin zenginleştirilmesi ve saflaştırılması, yerli kalıcı mıknatıs üretimi ve bor cevheriyle ilgili Ar-Ge faaliyetleri yürütülüyor.

Bazılarında prototip üretimine de geçtik. Bazı ürünlerimiz ticarileşti ki bizim asıl hedefimiz, Ar-Ge’yi yap rafa kaldır değil, bu ürünleri ticarileştirip insanımızın hizmetine sunmamız lazım. Bazılarında ise tasarım ve laboratuvar aşamasındayız. TENMAK önümüzdeki dönemde hem yerli ve milli teknolojilerin geliştirilmesinde hem de Ar-Ge kültürüne sahip nitelikli insan kaynağının da yetiştirilmesinde daha fazla misyon üstlenecek.” dedi.

Türkiye’de Kömür yakan Termik Santraller*

SantralKapasiteEnerji Üretimi (Şebekeye) 202120202019SahibiEnerji Kaynağı
18 Mart Çan Termik Santrali32020415152134Elektrik Üretim Anonim ŞirketiLinyit
Adapazarı Şeker Fabrikası Elektrik Santrali10641513Yıldız Holding
Afşin-Elbistan A Termik Santrali1355371017171899Çelikler HoldingKışlaköy Kömür Sahası
Linyit
Afşin-Elbistan B Termik Santrali1440120123782773Elektrik Üretim Anonim ŞirketiLinyit
Aksa Göynuk Termik Santrali270211520611964Kazancı Holding[18]Linyit
Alkim Afyon351316Alkim Alkali Kimya A.Ş.Linyit
Alkim Alkali Kimya A.Ş. Bolluk Tesisi1332Alkim Alkali Kimya A.Ş.
Amasya Şeker Fabrikası Termik Santrali8000Linyit
Atlas Termik Santrali1200796685838502Diler HoldingAntrasit
Aynes Süt Fabrikası Kojenerasyon Tesisi61569Aynes Gıda Sanayi Ticaret A.Ş.
Bandırma Boraks36634153Etibank
Bekirli Termik Santrali1200720885448658İçdaşBitümlü Kömür
Beypazarı Eti-Soda Kojenerasyon Santralı28898394Eti Soda
Cenal Termik Enerji Santrali13209774102219167Cengiz Holding
Alarko Holding
Bitümlü Kömür
Kahramanmaraş Kağıt San.16817973Kahramanmaraş Kağıt Sanayi Ve Ticaret Anonim ŞirketiBitümlü Kömür
Kangal Termik Santrali457253018812588Konya Şeker
Anadolu Birlik Holding
Linyit
Kardemir Termik Santrali78604587546Kardemir Karabük Demir Çelik Sanayi Ve Ticaret A.Ş.Bitümlü Kömür
Kemerköy Termik Santrali653351835044128Limak Holding
Ic Holding
Linyit
Kipaş Kağıt San. İşl. A.Ş.857571Kipaş HoldingBitümlü Kömür
Kütahya Şeker Fabrikası Termik Santrali7977Torunlar Gıda A.Ş.
Küçüker Termik Kojen. Tesisi5323234Küçüker Tekstil
Lüleburgaz Kojenerasyon Enerji Santrali50Zorlu Holding
Med-Mar Sağlık2889Med Mar Tuz San.Tic.A.S.
Orhaneli Termik Santrali210129413531570Çelikler HoldingLinyit
Petlas Otoprodüktör Tesisi6Petlas
Polat Termik Santrali51229147132PolatyolLinyit
Seka Balıkesir İşletmesi Termik Santrali8025525857Albayrak Medya GrubuBitümlü Kömür
Seydişehir Santrali13453433Eti Alüminyum A.Ş.
Seyitömer Termik Santrali600376914613968Çelikler HoldingLinyit
Soma A Termik Santrali44Elektrik Üretim Anonim ŞirketiLinyit
Soma Kolin Termik Santrali510323632472527Koloğlu HoldingLinyit
Soma Termik Santrali660
990
417738665059Konya Şeker[64]
Anadolu Birlik Holding
Linyit
Susurluk Şeker Fabrikası Termik Santrali10Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.Linyit
Tufanbeyli Termik Santrali450344934103283Sabancı Holding
E.On
Linyit
Tunçbilek Termik Santrali3652760Çelikler HoldingLinyit
Yatağan Termik Santrali630407138353764Aydem Holding
Aydem Enerji
Linyit
Yeniköy Termik Santrali420327832342997Limak Holding
Ic Holding
Linyit
Yozgat Şeker Fabrikaları Termik Santrali6Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş.Linyit
Fuel Oil
Zetes 2 Termik Santrali1230602887678931Eren HoldingBitümlü Kömür
Zetes 31400737792329212Eren HoldingBitümlü Kömür
Zonguldak Eren Termik Santral 11607215331141Eren HoldingBitümlü Kömür
Çan-2 Termik Santrali330200018661524Odaş GroupLinyit
Çatalağzı Termik Santrali315121912331494Aydem EnerjiBitümlü Kömür
Çaycuma Santrali9Ordu Yardımlaşma Kurumu
Çayırhan Sodyum Sülfat Tesisleri Kojenerasyon Projesi312109Alkim Alkali Kimya A.Ş.
Çayırhan Termik Santrali620193528934312Elektrik Üretim Anonim ŞirketiLinyit
Çolakoğlu-2 Termik Santrali190118912721191Çolakoğlu MetalurjiBitümlü Kömür
Fuel Oil
Petrol Koku
Çumra24Anadolu Birlik Holding
Çumra Termik Santrali37854835Anadolu Birlik Holding
İsken Sugözü Termik Santrali1308812190757110Steag
Ordu Yardımlaşma Kurumu
Bitümlü Kömür
İzdemir Termik Santrali350242325412484İzdemir Enerji Elektrik Üretim A.Ş.Bitümlü Kömür
İçdaş Çelik Enerji405294327993164İçdaşBitümlü Kömür
Şırnak Silopi Termik Santrali405237322232324Ciner GrubuAsfaltit

*2021 verileri ile hazırlanmıştır…

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.